Park Pamięci Ofiar Zbrodni Pomorskiej
Pomnik powstał w celu upamiętnienia ofiar antypolskiej akcji eksterminacyjnej, przeprowadzonej przez Niemców na Pomorzu w 1939 r. czyli Zbrodni Pomorskiej.
Umiejscowiony jest on na niewielkim skwerze w centrum Torunia znajdującym się u zbiegu ulicy Uniwersyteckiej i gen. Jana Henryka Dąbrowskiego. Zlokalizowany jest on więc zupełnie inaczej niż dotychczasowe obiekty upamiętniające Zbrodnię Pomorską z 1939 r. Dotychczas lokalizowano je bowiem w ustronnych, najczęściej gęsto zalesionych i trudno dostępnych okolicach, czyli w miejscach gdzie te wydarzenia miały miejsce. Niemcy chcieli bowiem ukryć skalę i charakter masowych okrutnych zbrodni. Pomnik Ofiar Zbrodni Toruńskiej zlokalizowany jest zaś w samym centrum Torunia – przedwojennej stolicy województwa pomorskiego.
W przestrzeni parku znajduje się pomnik główny oraz instalacje rzeźbiarskie poświęcone bezimiennym ofiarom oraz tablice informacyjne. W tym miejscu zamordowanych upamiętnia osiem instalacji – pomników. Wszystkie razem tworzą niezwykłą przestrzeń do refleksji nad tamtymi wydarzeniami. Niosą one uniwersalne przesłanie do rozważań nad naturą i mechanizmami masowych, motywowanych ideologicznie zbrodni.
Pomnik główny
Inicjatorem idei powstania pomnika jest Roman Knitter – prezes Towarzystwa Przyjaciół Pomorza. Pomnik główny według projektu Zbigniewa Maklakiewicza został odsłonięty 6 października 2018 roku. Wykonany jest on z białego kamienia i ma kształt kwadratu z dużą wyrwą pośrodku. Prosta bryła pomnika symbolizuje zburzony w wyniku działań wojennych dom. W jego wnętrzu, które powinno być ciepłe, znajduje się zimny metal, ołów – symbol amunicji, którą zabito mieszkańców naszego regionu. Na tym ołowianym elemencie wyryte zostały nazwy ponad 400 miejscowości położonych w przedwojennym województwie pomorskim, w których okupant niemiecki dokonywał masowych rozstrzeliwań cywilów. W monument została wmontowana urna z ziemią ze wszystkich znanych zbiorowych mogił z terenu dawnego województwa pomorskiego.